Het vrijdaggebed
Op deze pagina kunt u wekelijks de vertaling van de vrijdagpreek teruglezen. Dit onderdeel is toegevoegd met aandacht voor onze jongeren en alle niet Arabischtalige bezoekers van onze moskee. Hiermee hopen we aan ieder een stukje meer toenadering, bereikbaarheid en begrip in eigen taal te hebben geboden.
Jaar 2023
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, Beste broeders en zusters, we hebben het vorige week gehad over het belang van kennis en de plicht die elke moslim en moslima heeft om kennis op te doen. Vandaag zullen we het hebben over de omgang met Allah de Verhevene. De mens heeft plichten tegenover zijn Heer en zijn medemens. We zullen het in deze preek hebben over het recht van Allah, oftewel onze plicht tegenover Allah.
Allah heeft in de Koran gezegd: ‘En Ik heb de djinn en de mens slechts geschapen om Mij te aanbidden.’ [51: 56] Het aanbidden van Allah is dus de reden van ons bestaan. Dit heeft Allah duidelijk in dit Koranvers gezegd. We zijn op deze wereld om Allah te aanbidden. Maar wat is aanbidding? Aanbidding is dus een verzamelnaam voor alles waar Allah van houdt aan: daden, woorden en overtuigen. Hieronder vallen bidden, zakat betalen, vasten, het goede gebieden en het slechte verbieden etc.
De aanbidder volgt dus hetgeen zijn Heer hem oplegt. Het kan niet zo zijn dat de aanbidder doet wat hij wil en volgt wat hij wil. Dit heeft Allah ook in de Koran misprezen en heeft degenen die dit doen berispt en zei: ‘Geloven jullie in een gedeelte van de Schrift en verloochenen jullie een ander gedeelte? Er is geen andere vergelding voor degenen van jullie die zo handelen dan schande in het wereldse leven en op de Dag der Opstanding zullen zij naar de zwaarste bestraffing worden gestuurd. En Allah is niet onachtzaam omtrent hetgeen jullie doen.’ [2: 85]
De grootste aanbidding is en de grootste plicht is het geloven in het Alleenrecht van Allah op aanbidding, oftewel geloven in at-Tauwhied en ook hiernaar handelen. Het is overgeleverd dat Mu’aadz Ibn Djabal – moge Allah tevreden met hem zijn – heeft gezegd: ‘Ik zat [eens] bij de profeet (vrede zij met hem) achterop, rijdend op een ezel, en hij zei tegen mij: ‘O Mu’aadz, weet je wat het recht van Allah op de dienaren is, en wat het recht van de dienaren op Allah is?’ Ik zei: ‘Allah en Zijn boodschapper weten het beter.’ Hij zei: ‘Het recht van Allah op de dienaren is dat zij Hem aanbidden en Hem geen deelgenoten toekennen. Het recht van de dienaren op Allah is dat Hij degene die Hem geen deelgenoten toekent niet zal bestraffen.’ [Overgeleverd door Al-Boekhaarie en Moslim]
Allah heeft in de Koran veelvuldig over Zijn recht gesproken, zoals in dit Koranvers: ‘Hun werd niets anders bevolen dan dat zij alleen Allah aanbidden, met een zuivere intentie en zich afwendend van afgoderij.’ [98: 5] Degene die de Koran leest zal dit veelvuldig tegenkomen. Er is op diverse manieren aandacht aan dit grootse recht besteed. Soms door het vermelden van het gebod erop, zoals in het eerdergenoemde Koranvers. Soms door het tegenovergestelde ervan te verbieden en het gevaar ervan te benoemden en soms door het benoemen van de beloningen en de straffen, zoals in dit Koranvers: ‘Voorwaar, als iemand deelgenoten aan Allah toekent, dan zal Allah het paradijs voor hem verbieden en zijn verblijfplaats zal de hel zijn.’ [5: 72]
Weet dat alle voorgaande profeten gestuurd zijn om de mensen op te roepen tot het aanbidden van Allah alleen. Allah de Verhevene heeft gezegd: ‘Wij hebben Noeh naar zijn volk gezonden en hij zei: ‘Mijn volk! Aanbid Allah. Jullie hebben geen andere god dan Hem.’ [7: 59] Allah zei ook: ‘En naar ‘Aad [was] hun broeder Hoed [gezonden]. Hij zei: ‘Mijn volk! Aanbid Allah; jullie hebben geen andere god dan Hem.’ [7: 65] En: ‘En naar Thamoed [was] hun broeder Saalih [gezonden]. Hij zei: ‘Mijn volk! Aanbid Allah; jullie hebben geen andere god dan Hem.’ [7: 73] En: ‘En tot de Madjan [was] hun broeder Shoe’aib [gezonden]. Hij zei: ‘Mijn volk! Aanbid Allah; jullie hebben geen andere god dan Hem.’ [7: 85]
Kortom, de grootste, de belangrijkste en de eerste verplichting die wij hebben is het geloven in het monotheïsme. Met deze boodschap heeft Allah de profeten en boodschappers naar de mensen gestuurd.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we hebben het vorige week gehad over de plicht om kennis op te doen. We zullen het vandaag hebben over de waarde van kennis en de geleerden, en over de waarde van kennis opdoen en kennis verspreiden.
Allah heeft Zijn boodschapper geen enkele keer opgedragen om meer van iets te vragen, behalve kennis. Allah heeft gezegd: ‘En zeg: ‘Mijn Heer, schenk mij meer kennis.’[20: 114] Allah heeft niet gezegd vraag meer roem, faam, bezittingen etc.
Allah heeft in Soerat Az-Zumar gezegd: ‘Zeg: ‘Zijn degenen die kennis hebben gelijk aan degenen die geen kennis hebben?’ [39:9] Het antwoord is nee, want degene die kennis heeft is niet gelijk aan degene die onwetend is. Hij heeft ook gezegd: ‘Het zijn slechts de geleerden die het begrijpen.’ D.w.z. uit de voorbeelden die Allah in de Koran heeft aangehaald. Slechts de geleerden begrijpen die zoals ze begrepen dienen te worden.
Allah de Verhevene heeft duidelijk gemaakt dat de mensen van kennis degenen zijn die Hem vrezen zoals Hij gevreesd dient te worden. Alhoewel godsvrees in het algemeen ook bij de rest van de moslims voorkomt. Maar de werkelijke en de volledige vrees voor Allah komt alleen voor bij de geleerden. ‘Voorwaar het zijn echts de bezitters van kennis onder Zijn dienaren die Allah vrezen.’ [35: 28]
De profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Als Allah het goede met iemand voorheeft, dan schenkt Hij hem kennis en begrip van het geloof.’ [Al-Boekhaarie en Moslim] Al-Aadjurrie heeft gezegd: ‘Deze overlevering geeft aan dat degene die geen kennis opdoet over de religie die hij aanhangt, over weinig goeds beschikt.’
Het is authentiek overgeleverd dat de profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘De geleerden zijn de erfgenamen van de profeten. De profeten hebben geen dinars of dirhams achtergelaten, maar zij hebben kennis achtergelaten. Dus, wie kennis verwerft heeft een aanzienlijk fortuin verworven.’ Overgeleverd door At-Tirmidzie. Ibn Djamaa’ah heeft gezegd: ‘Deze rang is voldoende om faam en een eervolle positie te krijgen. Zoals er geen rang hoger is dan de rang van de profeten, zoals is er ook geen hogere positie dan de positie van de erfgenamen van de profeten.’
Beste moslims, het vergaren van kennis is dus zeer waardevol en zeer belangrijk. Kennis is licht en onwetendheid is een duisternis. Kennis is geprezen en onwetendheid is misprezen. Onze vrome voorgangers hebben gouden uitspraken gedaan over het belang van kennis. We zullen er aan paar opnoemen. Aboe Moesaa Al-Khawlaanie heeft gezegd: ‘De geleerden zijn zoals de sterren in de hemel. Als de mensen ze zien, dan zullen zij middels de sterren de juiste weg nemen. En als zij de sterren niet zien, dan zullen zij niet weten welke weg ze moeten nemen en daardoor afdwalen.’
En andere geleerde heeft gezegd: ‘Er is niks dat kostbaarder is dan kennis. De koningen zijn de leiders over de mensen en de geleerden zijn de leiders over de koningen.’ Ibn‘Uyaynah heeft gezegd: ‘De mensen met de hoogste positie bij Allah zijn degenen die tussen Allah en Zijn dienaren staan, namelijk de profeten en de geleerden.’ De profeten (vrede zij met hen) zijn een doorgeefluik van Allah. En de geleerden zijn degenen die de woorden en handelingen van de profeten op de juiste manier uitleggen.
Beste broeders en zusters, uit hetgeen eerder is gezegd, kunnen we uitmaken dat het opdoen van kennis beter is dan de vrijwillige aanbiddingen zoals, het vrijwillige gebed, vasten etc. Kennis opdoen en verspreiden is namelijk een collectief profijt terwijl het vrijwillige gebed en het vrijwillige vasten een persoonlijk profijt is. Zo heeft imam Ash- Shaafi’ie gezegd: ‘Er is na de verplichte aanbiddingen niks beters dan het opdoen van kennis.’
Kortom, kennis opdoen is essentieel voor de moslim, maar helaas is het overgrote gedeelte van de moslims niet meer ambitieus. De ambities liggen nu meer in het bevredigen van de begeertes en de wereldse genietingen najagen. Hier moet verandering in komen. We moeten met z’n allen opstaan. We moeten onze kinderen en onze vrouwen aansporen om te leren. Wij moeten weer de natie van kennis worden. Zowel islamitische kennis als wereldse kennis.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we hebben in de twee voorgaande preken gesproken over de verantwoordelijkheid van de moslim. Vandaag zullen we het hebben over de positie van kennis binnen de islam en de verantwoordelijkheid die de moslim draagt om te leren.
Weet, beste broeders en zusters, dat middels kennis een persoon hoge posities kan verwerven zowel in dit wereldse leven als in het hiernamaals. Allah heeft namelijk de status van de kennis en de geleerden verheven. Dit heeft hij aangegeven in dit Koranvers waarin Hij zei: ‘Allah zal degenen onder jullie die geloven en degenen aan wie kennis is gegeven in rang verheffen.’ [58: 11] Degenen die geloven zullen in rang verheven worden en onder hen vallen ook de geleerden. Daarnaast zullen de geleerden nog eens apart in rang verheven worden.
Kennis is het beste wat een mens kan vergaren. Islamitische kennis is ook de erfenis die de profeet (vrede zij met hem) heeft achtergelaten. Kennis is de ziel en de genezing voor van het hart. Het is kennis die ons meer over Allah verteld en ons leert hoe wij Hem dienen te aanbidden. Allah heeft geleerden tot getuigen genomen voor de hoogste zaak waarover men getuigen kan, namelijk Zijn Alleenrecht op aanbidding. Hij heeft hun getuigenis genoemd samen met Zijn getuigenis en de getuigenis van de engelen en zei: ‘Allah getuigt dat er geen [ware] God is behalve Hij. Ook de engelen en de bezitters van kennis [getuigen hiervan en dat] Hij [Zijn schepping] met rechtvaardigheid bestuurt. Er is geen [ware] God dan Hij; de Almachtige, de Alwijze.’ [3: 18]
Dit Koranvers geeft de hoge positie die kennis weer, want het is kennis die de geleerden deze hoge positie hebben gegeven. Het is kennis die een gemeenschap een voorsprong of een achterstand geeft. Hoe geleerder een gemeenschap is, hoe meer voorsprong deze zal hebben op andere gemeenschappen. Kennis hebben wij harder nodig dan eten en drinken. We hebben 2 of 3 keer per dag voedsel nodig, terwijl wij kennis nodig hebben voor elke handeling die we verrichten.
De mens kan kennis opdoen d.m.v. het gebruiken van zijn verstand. Het verstand waarmee Allah de mens boven het dier heeft verkozen. Het verstand is ook een van de bestaansredenen van de mens. Toen de engelen zich afvroegen waarom Allah de mens heeft geschapen, heeft Allah gezegd hierover: ‘En Hij onderwees Adam de namen van alle dingen en toen liet Hij deze aan de Engelen zien en zei: “Vertel Mij hiervan de namen, als jullie waarachtig zijn.” Zij (de Engelen) zeiden: “Verheven bent U, wij hebben geen kennis behalve van wat U ons onderwezen heeft. U bent de Alwetende, de Alwijze.” Hij zei: “O Adam, vertel hun de namen.” En toen hij hun de namen had verteld, zei Hij: “Heb Ik je niet verteld dat Ik het onzichtbare in de hemelen en op de aarde ken en dat Ik weet wat je onthult en wat je verborgen houdt?” [2: 31-33] Allah maakte duidelijk dat Adam kennis had die de engelen niet hadden.
Allah heeft Zijn boodschapper geen enkele keer opgedragen om meer van iets te vragen, behalve kennis. Allah heeft gezegd: ‘En zeg: ‘Mijn Heer, schenk mij meer kennis.’
[20: 114] Allah heeft ook gezegd: ‘Zeg: ‘Zijn degenen die kennis hebben gelijk aan degenen die geen kennis hebben?’’ [39: 9] Degenen die kennis hebben, zullen nooit gelijk zijn aan degenen die geen kennis hebben. Wat heeft hen een hoge positie doen toekomen? Het antwoord: de kennis die zij opgedaan hebben.
Kortom, kennis opdoen is essentieel voor de moslim. Dit geldt zowel voor religieuze kennis als voor wereldse kennis die de ummah vooruit kan helpen. We zullen afsluiten met deze prachtige hadith over de waarde van kennis. De profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Wie een pad bewandelt zoekend naar kennis: Allah zal voor hem hiermee een pad naar het paradijs vergemakkelijken. Voorwaar, de engelen spreiden hun vleugels uit voor de kennisvergaarder uit tevredenheid. Waarlijk, degenen in de hemelen en degenen op aarde vragen vergiffenis voor de geleerde; zelfs de vissen in het water. De superioriteit van de geleerde over de aanbidder is zoals de superioriteit van de maan over alle andere hemellichamen. De geleerden zijn de erfgenamen van de profeten. De profeten hebben geen dinars of dirhams achtergelaten, maar zij hebben kennis achtergelaten. Dus, wie kennis verwerft heeft een aanzienlijk fortuin verworven.’ Overgeleverd door At-Tirmidzie.
Doe kennis op, broeders en zusters, leer Allah kennen. Leer jouw religie kennen. Spoor jullie kinderen aan om te leren. Spoor hen aan om de besten van de klas te zijn. Laat hen architect worden of arts of ingenieurs en dergelijke hoogwaardige functies. Wij moeten weer de natie van kennis worden. Zowel islamitische kennis als wereldse kennis. Maar vergeet vooral niet om jullie kinderen ook islamitische kennis te laten opdoen. We moeten weer uitblinken in de wereldse wetenschappen. Wij dienen in alles het beste te zijn. Wij zijn met z’n allen verantwoordelijk om de islam te dragen. Dit kunnen wij alleen doen door kennis te hebben. Laten we de mouwen opstropen en aan de slag gaan. Moge Allah ons hierbij helpen.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we zullen het vandaag hebben over verantwoordelijkheid en het belang ervan in de islam. De profeet (vrede zij met hem) is als een genade naar deze wereld gestuurd. Hij heeft gestreden voor gerechtigheid en genade voor de wereld. Hij heeft zijn metgezellen met de beste normen en waarden opgevoed totdat zij de beste gemeenschap ooit werden. Hij (vrede zij met hem) heeft hun dit Koranvers uitgelegd: ‘Voorwaar, Wij hebben al-Amaanah (de religieuze verantwoordelijkheid) aan de hemelen, aarde en bergen aangeboden, maar zij weigerden het te dragen en zij waren er beducht voor, maar de mens nam deze op zich. Voorwaar, hij is onrechtvaardig (voor zichzelf) en onwetend (over de gevolgen ervan).’ [33: 72]
Ibn Abbaas heeft gezegd dat Al-Amaanah hier religieuze verantwoordelijkheid inhoudt. De hemelen, de aarde en de bergen weigerden het aan te nemen. D.w.z. zij weigerden om dit functie aan te nemen, terwijl de mens integendeel deze functie wel aanvaardde. Met de religieuze verantwoordelijkheid wordt bedoeld: je houden aan de geboden en de verboden. De profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Jullie zijn allemaal hoeders en jullie zijn allemaal verantwoordelijk voor jullie ondergeschikten. Een man is thuis de hoeder en hij is verantwoordelijke over zijn ondergeschikten. De vrouw is een hoedster in het huis van haar echtgenoot en zij is verantwoordelijk over haar ondergeschikten. Jullie allemaal zijn hoeders en jullie allemaal zijn verantwoordelijk voor jullie ondergeschikten.’
De mens draagt altijd verantwoordelijkheid voor iets met zich mee. Een regeringsleider is verantwoordelijk voor het besturen van het land. De rechter ris verantwoordelijk voor gerechtigheid. De leraar is verantwoordelijk voor het lesgeven etc. Iedereen die ergens de verantwoordelijkheid voor draagt, moet zijn verantwoordelijkheid naar behoren nakomen.
Verantwoordelijk zijn is iets dat wij met ons meedragen. We zijn verantwoordelijk over onszelf, over onze kinderen, onze vrouwen, onze omgeving en onze maatschappij. We zijn verantwoordelijk om onze harten in de gaten te houden en deze te behoeden voor verderving. We zijn verantwoordelijk over wat we zeggen en waarin we geloven.
Naast de verantwoordelijkheid die we dragen over onszelf, zijn we ook verantwoordelijk om een goed voorbeeld voor anderen te zijn. Allah heeft hiervoor ook grootse beloningen aan verbonden. De profeet (vrede zij met hem) heeft immers gezegd: ‘Wie op een goedheid wijst, zal dezelfde beloning ontvangen als die van degene die het verricht.’ [Overgeleverd door Moslim] Dit geldt ook voor het tegenovergestelde. Als iemand een slecht voorbeeld is en hij wijst anderen naar het kwaad, dan is hij verantwoordelijk voor hun slechte daden die door zijn toedoen zijn verricht.
Wanneer we naar onze islamitische gemeenschap kijken, dan zien we dat vele moslims hun verantwoordelijkheid hebben verwaarloosd. Dit is duidelijk te zien bij hun verantwoordelijkheid ten opzichte van hun kinderen. Zij denken en/of handelen alsof zijn enkel verantwoordelijk zijn voor het materiële comfort van hun kinderen. Zij vergeten daarbij dat zij hun kinderen islamitische normen en waarden mee moeten geven, islamitische kennis moeten bijbrengen etc. Ook islamitische scholen en moskeeën hebben de verantwoordelijkheid om de kinderen islamitisch op te voeden. Laat eenieder goed beseffen wat zijn verantwoordelijkheid is en er ook naar handelen.
Wanner we de biografie van de profeet (vrede zij met hem) lezen dan zien wij hoe hij zijn metgezellen met deze verantwoordelijkheid heeft opgevoed. Hij (vrede zij met hem) heeft hen aangeleerd om deze verantwoordelijkheid te dragen en dat het een serieuze zaak is. Voordat de profeet (vrede zij met hem) kwam te overlijden, was hij (vrede zij met hem) erin geslaagd om een harmonieuze gemeenschap te creëren die elkaar ondersteunde en samenwerkte.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, de profeet (vrede zij met hem) is zoals meerdere malen gezegd als een genade voor deze wereld gestuurd. Hij heeft zijn metgezellen met de beste normen en waarden opgevoed totdat zij de beste gemeenschap ooit werden. Hij (vrede zij met hem) heeft hun dit Koranvers uitgelegd: ‘Voorwaar, Wij hebben al-Amaanah (de religieuze verantwoordelijkheid) aan de hemelen, aarde en bergen aangeboden, maar zij weigerden het te dragen en zij waren er beducht voor, maar de mens nam deze op zich. Voorwaar, hij is onrechtvaardig (voor zichzelf) en onwetend (over de gevolgen ervan).’ [33: 72]
De religieuze verantwoordelijkheid dragen is hetgeen in dit Koranvers bedoeld wordt, zoals de Tafsier geleerden dat hebben uitgelegd. Je houden aan de geboden en de verboden. De profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Jullie zijn allemaal hoeders en jullie zijn allemaal verantwoordelijk voor jullie ondergeschikten. Een man is thuis de hoeder en hij is verantwoordelijke over zijn ondergeschikten. De vrouw is een hoedster in het huis van haar echtgenoot en zij is verantwoordelijk over haar ondergeschikten. Jullie allemaal zijn hoeders en jullie allemaal zijn verantwoordelijk voor jullie ondergeschikten.’
Eenieder die ergens de verantwoordelijkheid voor draagt, dient zijn verantwoordelijkheid naar behoren na te komen. Betrouwbaarheid betekent het nakomen en onderhouden van de rechten van anderen. En daarom heeft Allah ons opgedragen om hetgeen ons toevertrouwd is terug te geven aan de eigenaren ervan. Hij zei: ‘Voorwaar, Allah gebiedt jullie de toevertrouwde (zaken) aan de eigenaren ervan terug te geven.’ [4: 58] De dienaren zullen ook op de Dag des Oordeels hierover verantwoording moeten afleggen.
Verantwoordelijk zijn is iets dat wij met ons meedragen. Of wij dat willen of niet. We zijn verantwoordelijk over onszelf, over onze kinderen, onze vrouwen, onze omgeving en onze maatschappij. We dragen ook de verantwoordelijkheid om een goed voorbeeld voor anderen te zijn. Allah heeft hiervoor ook grootse beloningen aan verbonden. De profeet (vrede zij met hem) heeft immers gezegd: ‘Wie op een goedheid wijst, zal dezelfde beloning ontvangen als die van degene die het verricht.’ [Overgeleverd door Moslim] Dit geldt ook voor het tegenovergestelde. Als iemand een slecht voorbeeld is en hij wijst anderen naar het kwaad, dan is hij verantwoordelijk voor hun slechte daden die door zijn toedoen zijn verricht.
Wanneer we naar onze islamitische gemeenschap kijken, dan zien we dat vele moslims hun verantwoordelijkheid hebben verwaarloosd. Dit is duidelijk te zien bij hun verantwoordelijkheid ten opzichte van hun kinderen. Zij denken en/of handelen alsof zijn enkel verantwoordelijk zijn voor het materiële comfort van hun kinderen. Zij vergeten daarbij dat zij hun kinderen islamitische normen en waarden mee moeten geven, islamitische kennis moeten bijbrengen etc. Ook islamitische scholen en moskeeën hebben de verantwoordelijkheid om de kinderen islamitisch op te voeden. Laat eenieder goed beseffen wat zijn verantwoordelijkheid is en er ook naar handelen.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, de ramadan kwam en is alweer voorbij en zo gaat het ook met de mens. Vandaag is hij er en morgen is hij er niet meer. Zo gaat het met de dagen en de maanden. Elke dag komt de mens dichter bij zijn eindpunt in deze wereld. Elke dag die voorbijgaat, is een dag dichter bij de dood. Niemand van ons weet wanneer zijn laatste dag aanbreekt; hét moment waarop de tijd om goede daden te verrichten ten einde komt. Vanaf dat moment is het einde verhaal en is er geen kans op terugkeer naar de wereld om dingen recht te zetten.
Beste broeder en zuster, elke dag die aanbreekt is een nieuwe kans om goede werken te verrichten. Het kan namelijk onze laatste dag zijn en daarom dienen wij elke dag ons best en elke kans die wij hebben heel goed te benutten, zoals Allah heeft gezegd: ‘En volg het beste van wat aan jullie is neergezonden van jullie Heer voordat de bestraffing plotseling tot jullie komt zonder dat jullie het beseffen.’ [39:55]
Wij hebben een week geleden afscheid genomen van een zeer kostbare maand. Het was een maand vol zegeningen en vol beloningen. De bereidheid om goede daden te verrichten was daarin groter dan normaal. Deze maand is helaas voorbij maar het verrichten van goede daden is niet voorbij. Pas op voor de duivel die de mens oproept tot ongehoorzaamheid. Pas op voor de duivel die zijn best doet met zijn influisteringen om de goede daden als iets lichts op te vatten. Want hierdoor verwaarloost de moslim de gebeden in de moskee, het vasten, het bezoeken van een zieke en dergelijke goede daden waar Allah van houdt. Allah heeft ook tegen de duivel gewaarschuwd en zei: ‘De satan is voor jullie een vijand. Beschouw hem dan als een vijand. Hij nodigt zijn volgelingen slechts uit om tot de bewoners van het Laaiende Vuur te horen.’ [35: 6]
Wij dienen daarom de duivel ongehoorzaam te zijn en hem te bestrijden. Wij dienen juist onze tijd goed te besteden, nu wij de kans nog hebben en ons nederig tegenover Allah op te stellen, zoals Hij gezegd heeft: ‘Is het nog geen tijd voor degenen die geloven dat hun harten weekhartig worden door het gedenken van Allah en wat neergedaald is aan de Waarheid?’ [57: 16]
Wordt het niet tijd dat wij gehoorgeven en Hem eerbiedigen zoals Hij eerbiedigt dient te worden en Hem te aanbidden zoals Hij aanbeden dient te worden? Wordt het niet tijd om wakker te worden uit onze achteloosheid en serieus aan de slag te gaan en te gaan werken aan onze toekomst in het hiernamaals? Wordt het niet tijd om Hem te gedenken en te stoppen met het uitstellen van goede werken?
Jawel, het is tijd geworden om te stoppen met het uitstellen van goede daden. Laten we onze gewoontes in de ramadan voortzetten. Laten we het vrijwillige nachtgebed blijven verrichten, want dat is het kenmerk van de goede dienaren van Allah, zoals de profeet (vrede zij met hem) dat heeft gezegd. Dit was ook het kenmerk van de metgezellen en de vrome moslims na hen. Zij hielden van het nachtgebed en vonden daarin hun rust. In het holst van de nacht, wanneer iedereen slaapt en het muisstil is, staan zij in het gebed voor Allah. Zij voelen Zijn aanwezigheid en proeven de zoetigheid van het aanroepen van Allah. Dit is ook wat de moslim de kracht geeft om heel lang in het gebed te staan, en
heel lang tijdens de sujoed smeekbedes te verrichten. Houd jullie dus vast aan het nachtgebed. Verricht het nachtgebed zolang jullie de kans nog hebben, want vandaag ben je er en morgen misschien niet meer.
Het vasten van de maand ramadan is voorbij maar het vasten zelf bestaat nog. Het is aanbevolen om zes dagen van de maand Shawwaal te vasten. Het is overgeleverd dat de profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Als iemand de [maand] ramadan vast en deze vervolgens laat opvolgen door zes dagen van Shawwaal, dan is het alsof hij het hele jaar heeft gevast.’ [Overgeleverd door Moslim] Laat je deze kans niet ontgaan. Op deze manier breng jij je leven door alsof je het hele jaar door hebt gevast. Alsof jij jouw hele leven aan het vasten bent.
Broeders en zusters, blijf ook na de ramadan vasten. Je hebt een hele maand gevast. Dit houdt in dat je in staat bent om ook een paar dagen per maand te vasten. Je hebt de gebeden in de moskee verrichten naast het Taraawieh-gebed. Dit betekent dat je in staat bent om ook na de ramadan het nachtgebed te verrichten. Het gebed is zeer belangrijk, want dit is een soort contactpunt met Allah. In het gebed sta je voor Allah, zoals je op de Dag der Opstanding voor Allah zult staan om verantwoording af te leggen.
Broeders en zusters, jullie hebben in de ramadan de Koran helemaal uitgelezen. Wellicht meerdere keren. Neem nu geen afscheid van de Koran. Blijf de Koran reciteren. Maak een programma voor jezelf om de Koran binnen zoveel tijd helemaal uit te lezen.
Alle lof komt Allah toe. Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, de ramadan is een maand waarin de moslims zich meer moeten inspannen. De laatste tien nachten van de ramadan zijn in het zicht en dit zijn zeer gezegende nachten. Deze nachten vragen om meer aandacht. Degene die van de profeet (vrede zij met hem) houdt dient op de hoogte te zijn wat de profeet (vrede zij met hem) tijdens deze laatste 10 nachten deed. Vervolgens dient de dienaar van Allah de profeet (vrede zij met hem) daarin te volgen.
Een van de kenmerken van deze tien nachten is het feit dat de profeet (vrede zij met hem) zich meer inspande om goede daden te verrichten dan in andere nachten. Het is overgeleverd dat Aisha heeft gezegd: ‘De boodschapper van Allah deed meer zijn best tijdens de laatste tien [nachten] dan tijdens de andere [nachten].’ [Overgeleverd door Moslim] Het is ook overgeleverd dat zij zei: ‘Wanneer de laatste tien [nachten] ingingen, spande de profeet (vrede zij met hem) zijn ondergewaad strakker aan, bracht hij zijn nacht wakker door en maakte hij zijn vrouwen wakker.’ [Overgeleverd door Al-Boekhaarie en Moslim] De profeet (vrede zij met hem) bracht deze nachten door in aanbidding. Hij bad daarin, las de Koran en verrichtte diverse goede daden.
Een ander bijzonder kenmerk van deze tien nachten is dat het voorgeschreven is om zich in de moskee terug te trekken en daarin langdurig te verblijven. Dit hoort namelijk tot de Sunnah van de profeet (vrede zij met hem). Tijdens de laatste tien dagen van de maand ramadan verbleef hij (vrede zij met hem) in de moskee. Allah heeft gezegd: ‘En heb geen gemeenschap met hen [d.w.z. jullie vrouwen], terwijl jullie langdurig in de moskeeën verblijven.’ [2: 187] Degene die zich terugtrekt in de moskee, moet zich dan bezighouden met bidden, de Koran te lezen, Allah te gedenken en dergelijke goede werken. Hij dient zich zo min mogelijk met wereldse zaken bezig te houden. Na de dood van de profeet (vrede zij met hem) hielden zijn vrouwen deze gewoonte in stand. Zij verbleven de laatste tien dagen in de moskee in navolging van de profeet (vrede zij met hem).
Een van de bijzonderheden van deze tien nachten is dat Laylatoe Al-Qadr in een van deze nachten valt. In de oneven nachten om precies te zijn. Allah de Verhevene heeft over deze waardevolle nacht gezegd: ‘Wij hebben hem [d.w.z. de Koran] in een gezegende nacht neergezonden.’ [44: 3] Hij zei ook: ‘Voorwaar, Wij hebben hem neergezonden tijdens de Waardevolle Nacht (Laylatoe Al-Qadr).’ [97: 1]
Tijdens deze nacht is de Koran dus neergezonden. Het is de Koran die door Allah met verschillende eigenschappen is beschreven. Zo heeft Allah de Koran een licht, een gids, een genezing en een genade genoemd. De Koran is in z’n geheel neergedaald vanuit Al-Lawh Al-Mahfoeth naar de eerste hemel. Dit is de hemel die wij kunnen zien. Vervolgens is de Koran geplaatst in Bayt [Huis] Al-Izzah [Eervolle] en vanuit daar werd de Koran in passages door de engel Djibriel aan onze profeet (vrede zij met hem) geopenbaard gedurende 23 jaar.
Een van de kenmerken van deze gezegende maand is dus Laylatoe Al-Qadr. Dit is een zeer waardevolle nacht. Deze nacht is beter dan duizend maanden en dit zijn 83 jaar en 4 maanden. Als iemand Allah tijdens deze nacht aanbidt, dan is het alsof hij Hem meer dan duizend maanden heeft aanbeden. Allah heeft gezegd: ‘Voorwaar, Wij hebben hem neergezonden tijdens de Waardevolle Nacht (Laylatoe Al-Qadr). En wie heeft u verteld wat de Waardevolle Nacht is? De Waardevolle Nacht is beter dan duizend maanden.’
In welke nacht valt Laylatoe Al-Qadr? Deze valt in de laatste tien nachten van de ramadan. Tijdens deze nacht is dus de Koran geopenbaard. Tijdens deze nacht wordt de Al-Qadr van het jaar daarna overgenomen vanuit Lawh Al-Mahfoeth. Alles wat dat jaar zal gebeuren wordt uiteengezet. Tijdens deze nacht dalen de engelen neer en voornamelijk Djibriel die door Allah Ar-Roeh [de Geest] is genoemd. Zij dalen neer met de genade en zegeningen. Allah heeft hem apart genoemd vanwege zijn verheven status.
Tijdens deze nacht heerst er vrede tot aan het aanbreken van Al-Fajr, want daarmee is de nacht voorbij. Er is veiligheid voor de gelovige en in deze nacht zullen er velen zijn die van de hel gered zullen worden. De profeet (vrede zij met hem) heeft over deze nacht gezegd: ‘Wie het nachtgebed tijdens Laylatoe Al-Qadr verricht – erin gelovend en hopend (op de beloning van Allah) – zijn voorgaande zonden zullen vergeven worden.’ [Al-Boekhaarie en Moslim] Wie deze nacht goed heeft doorgebracht, die heeft werkelijk al het goede gekregen. Wie deze nacht niet goed heeft doorgebracht, die is werkelijk van al het goede onthouden.
De meest juiste uitspraak over Laylatoe Al-Qadr is dat het in de oneven nachten van de laatste tien ramadannachten valt. De nacht van de 20ste op de 21ste wordt islamitisch gezien als de nacht van de 21ste gezien. De meest juiste uitspraak is dat Laylatoe Al-Qadr niet altijd op dezelfde nacht valt. Dit jaar kan het de 27ste zijn en volgende bijvoorbeeld de 21ste.
Wees dus alert!! Deze laatste tien nachten zijn goud waard. Doe je best en geef gas. Nog even volhouden en verzwak niet; vooral niet tijdens de oneven nachten. Het zijn maar een paar nachten.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we hebben in de vorige twee preken gezegd dat de maand ramadan begunstigd is met de openbaring van de Koran. De maand ramadan heeft een hogere status doordat het begin van de openbaring van de Koran in deze maand plaatsvond. De islamitische natie is begunstigd en heeft een verheven status door de Koran. Als wij de Koran voor ons leggen om eruit te lezen en ernaar te handelen, dan zal de Koran ons leiden naar het succes in dit wereldse leven en in het hiernamaals. Keren wij de Koran de rug toe, dan zal dat ons leiden naar een ellendig leven op deze aarde en naar een vernederende bestraffing in het hiernamaals.
Hoe kunnen de moslims de Koran verlaten terwijl hij de gids naar het goede is? Laten we luisteren naar de Koranverzen waarin Allah heeft gezegd: ‘Denken zij dan niet na over de Koran? Als deze van iemand anders dan Allah afkomstig zou zijn, dan zouden zij veel tegenstrijdigheden daarin vinden.’ [4: 82] En: ‘Denken zij niet na over de Koran? Of zit er een slot op hun harten?’ [47: 24] En: ‘En hij die zich van Mijn vermaning afwendt, zal zeker een benauwd leven leiden. En Wij zullen hem op de Dag der Opstanding als een blind verzamelen.’ [20: 124]
Als de islamitische natie zich aan de Koran had gehouden, dan zou zij nog steeds aan de top hadden gestaan, zoals zij vroeger aan de top hadden gestaan. Maar helaas heeft de islamitische natie de Koran verlaten en heeft zich niet aan de wetgeving van de Koran gehouden, waardoor zij onderaan de ladder staat. De duivel heeft de islamitische natie afgeleid en heeft het volgen van de lusten en de begeertes voor de moslims mooier gemaakt.
Broeders en zusters, de Edele Koran is een geweldig boek. De Koran legt ons op om onze ouders goed te behandelen, de familiebanden te onderhouden, de armen te voeden en de zwakkeren bij te staan. Onze Koran verbiedt het om te bedelen, rijkdommen te verspillen en onzinnige praatjes te houden. Onze Koran roept op om een goede buurman en rechtvaardig te zijn, zoals Allah heeft gezegd: ‘Allah beveelt rechtvaardigheid, het weldoen en nakomen van de rechten van de verwanten. En Hij verbiedt schaamteloze daden (hier: ontucht), het verwerpelijke en agressie (onderdrukking en opstandigheid). Hij vermaant jullie opdat jullie je laten vermanen.’ [16: 90]
De Koran staat vol met dit soort opdrachten van Allah die rechtvaardig op aarde realiseren. Geen enkel wetboek en geen enkele ideologie zal bereiken wat de Koran kan bereiken, als de mensen zich eraan houden. Houd je dus vast aan de Koran, want wie tot de mensen van de Koran hoort, die zal tot de geliefden van Allah horen. Wie de Koran als leidraad neemt, zal geleid worden. Wie oplossingen voor zijn problemen in de Koran zoekt, zal geholpen worden en zijn problemen zullen als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Wie de Koran veelvuldig leest, zal de vruchten daarvan in het hiernamaals zien, want de profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Reciteer de Koran, want hij zal op de Dag de Opstanding als een advocaat voor zijn metgezel (de Koranlezer) optreden.’ Hij heeft ook gezegd: ‘Lees de Koran, want hij zal zich op de Dag der Opstanding als een voorpleiter voor zijn metgezellen1 opstellen. Lees de twee stralende [Soera’s]: Al-Baqarah en Soerat
1 D.w.z. degene die de Koran veelvuldig reciteert en zich aan zijn voorschriften houdt.
Aali Imraan. Zij zullen op de Dag der Opstanding komen alsof ze twee wolken of twee overkappingen of twee vogelzwermen met uitgestrekte vleugels zijn. En zij zullen hun metgezellen verdedigen.’ Overgeleverd door Moslim.
Reciteer de Koran, beste moslims, en verlaat hem niet. Denk aan dit Koranvers: ‘En de boodschapper zal zeggen: ‘O, mijn Heer, mijn volk heeft deze Koran verlaten.’ [25: 30] Ibn Abbaas heeft gezegd: ‘Als iemand de Koran niet één keer per maand helemaal uitleest, dan hoort hij tot degenen die de Koran hebben verlaten.’ Wees eerlijk broeder en zuster, wees eerlijk tegen jezelf en kijk of je hier onder valt of niet. De profeet (vrede zij met hem) heeft ons aangespoord om de Koran te reciteren en zei: ‘Wie één letter uit het Boek van Allah reciteert, krijgt één H’asanah ermee. Voor elke H’asanah is er een beloning van het tienvoudige. Ik zeg niet Alif Laam Miem is één letter, maar Alif is een letter, Laam is een letter en Miem is een letter.’ [Overgeleverd door At-Tirmidzie]
Kortom, geef aandacht aan de Koran. Zorg ervoor dat je tot de mensen van de Koran hoort. Zorg ervoor dat je de Koran minimaal 1x per maand uitleest. Hou je aan de richtlijnen van de Koran en verlaat de Koran niet.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, Allah de Verhevene heeft ons begunstigd met bepaalde seizoenen die meer waardevol zijn dan normaal. De H’asanaat verveelvoudigd en de zondes worden gewist. De dienaren van Allah komen daarin dichter tot hun Heer. Weet dat Allah zijn schepsels geschapen heeft om Hem te aanbidden, zoals Hij in dit Koranvers heeft gezegd: ‘En Ik heb de djinn en de mens slechts geschapen om Mij te aanbidden. Ik wens geen voorzieningen van hen noch wens Ik dat zij Mij voeden.’ [51: 56-57]
Een van de beste daden die de dienaren van Allah kunnen doen is het vasten van de maand ramadan die Allah hun opgelegd heeft. Hij heeft namelijk gezegd: ‘O jullie die geloven, het vasten is jullie voorgeschreven zoals het ook degenen vóór jullie was voorgeschreven, opdat jullie [Allah] zullen vrezen.’ [2: 183]
Allah heeft het vasten voor ons vergemakkelijkt en het is maar een maand, zoals Allah heeft gezegd: ‘Een aantal vastgestelde dagen.’ Hij heeft ook gezegd: ‘En dat jullie vasten, is beter voor jullie als jullie dat maar weten.’ [2: 184] Allah heeft het ons niet moeilijk gemaakt, want ziek of op reis is niet verplicht te vasten. Hij of zij dient dan de niet-gevaste dagen later in te halen.
Broeders en zusters, zoals we weten is het vasten van de maand ramadan een van de vijf pilaren van de islam. Omdat dit zo’n belangrijke aanbidding is, is de moslim(a) verplicht om de regels van het vasten te kennen. Het vasten betekent taalkundig: zich onthouden van. Volgens de islamitische terminologie houdt het vasten in dat de moslims zich onthouden van de zaken die het vasten verbreken vanaf het aanbreken van Al-Fajr tot zonsondergang met de intentie om Allah ermee te aanbidden. Dit is het hoofddoel van het vasten: dichter tot Allah komen.
Het vasten van de maand ramadan is verplicht. De vastenplicht in vele overleveringen bevestigd en zijn de geleerden het unaniem eens dat het vasten van de ramadan verplicht is. Het is een van de vijf zuilen van de islam. Als iemand uit luiheid niet vast, dan komt hem een zeer zware straf toe. De profeet (vrede zij met hem) heeft ons in een overlevering verteld wat hij allemaal gezien heeft tijdens de Nachtreis en de Hemelvaart (Israa wa Al-Mi’raadj). In deze overlevering vertelde de profeet (vrede zij met hem) dat er tijdens zijn slaap twee engelen bij hem kwamen.
Zij zeiden tegen hem kom en hij vertrok met hen. Hij kwam bij een moeilijk beklimbare berg aan. Daar hoorde hij afgrijselijke geluiden. De boodschapper (vrede zij met hem) vroeg: ‘Wat zijn dit voor geluiden.’ De twee engelen zeiden: ‘Dat is het gehuil van de helbewoners.’ De profeet (vrede zij met hem) vertelde verder en zei: ‘Vervolgens werd ik verder vervoerd. Ik kwam bij een groep mensen die bij hun achillespezen opgehangen waren. Hun mondhoeken waren opengespleten en er vloeide bloed uit hun mondhoeken. Ik vroeg: ‘Wie zijn dat?’ Er werd gezegd: ‘Dat zijn degenen die eten voordat het tijd is om hun vasten te verbreken.’ De grootgeleerde Ad-Dzahabie heeft gezegd: ‘Het is een feit onder de gelovigen dat degene die niet vast zonder een geldige reden erger is dan een ontuchtpleger en een alcoholverslaafde.’
Het vasten is een grootse daad en er staat een grote beloning op de vastende te wachten. Er zijn vele overleveringen die dit verduidelijken. Zo heeft Allah in een Hadith Qudsie gezegd: ‘Alle daden van de nakomeling van Adam zijn voor hem, behalve het vasten. Waarlijk, dit (het vasten) is voor Mij en Ik zal ervoor belonen.’
Ook heeft de profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Het vasten kent geen gelijke.’ Ook heeft hij gezegd: ‘Het vasten is een schild waarmee de dienaar zich tegen het Vuur dekt.’ En: ‘De vastende komt twee vreugdmomenten toe waarin hij blij zal zijn: wanneer hij zijn vasten verbreekt, zal hij blij zijn. En wanneer hij zijn Heer ontmoet, zal hij blij zijn met zijn vasten.’ In een andere overlevering heeft de profeet (vrede zij met hem) gezegd: ‘Het vasten van de maand ramadan is gelijk aan het vasten van tien maanden.’
Verder is het belangrijk om te weten dat het vasten niet enkel uit niet eten, drinken en dergelijke bestaat. Het ware vasten is dat je jezelf onder controle hebt en niet achter de lusten aanholt. Het ware vasten is Godsvrees. Door te vasten bedwingt de moslim zijn driften en is hij in staat om deze in goede banen te leiden. Ook leert de moslim zichzelf aan om Allahs Nabijheid aan te voelen en ervoor te waken om Allahs toorn op te wekken door het verrichten van slechte daden. Dit doet de moslim zowel heimelijk als openlijk. Het vasten is ook een heimelijke aanbidding. D.w.z. het vasten is geen handeling dat aan te schouwen is zoals het gebed, de bedevaart etc. Om deze reden is het vasten een van de belangrijkste en meest geliefde aanbiddingen zoals het overgeleverd is in deze Goddelijke overlevering: ‘Alle daden van de nakomeling van Adam zijn voor hem, behalve het vasten. Waarlijk, dit [d.w.z. het vasten] is voor Mij en Ik zal ervoor belonen. Hij laat zijn eten en drinken omwille van Mij.’
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, Allah de Verhevene heeft ons diverse aanbiddingen opgedragen. Sommige aanbiddingen bestaan enkel uit woorden, zoals het gedenken van Allah, het gebieden van het goede en het verbieden van het kwaad. Sommige aanbiddingen bestaan uit woorden en daden, zoals het gebed. Sommige aanbiddingen bestaan uit daden en hebben betrekking op het financiële vermogen van de dienaar, zoals het afdragen van de zakat. Sommige aanbiddingen bestaan uit het laten van iets en dat is namelijk het vasten. Het vasten is het vermijden van bepaalde zaken vanaf een bepaalde tijd tot en bepaalde tijd met een oprecht intentie.
Allah heeft voor dit vasten een bijzondere, gezegende maand uitgekozen, namelijk de maand ramadan. Het is de maand waarin de eerste woorden uit de Koran geopenbaard zijn. Het is een maand waarin het beste Boek van Allah is neergedaald door de beste engel, namelijk Djibriel in opdracht van Allah, naar de beste mens ooit – onze profeet (vrede zij met hem) – op de beste plek op aarde, namelijk Mekka.
Zo’n maand is dus zeker gezegend en de gunsten van de maand ramadan zijn talrijk te vinden in de Koran en de Sunnah. In de maand ramadan is onze profeet (vrede zij met hem) gestuurd door Allah, is de Koran voor het eerst geopenbaard, hebben de moslims een zeer cruciale veldslag gewonnen van de polytheïsten – de veldslag bij Badr – en in de ramadan hebben de moslims Mekka heroverd. Dit zijn zeer belangrijke gebeurtenissen in de islamitische geschiedenis die hebben plaatsgevonden in deze bijzondere maand.
Allah de Verhevene heeft het vasten van de ramadan verplicht gesteld en heeft de vastende een grootse beloning beloofd. De vastenplicht is terug te vinden in de Koran en in de Sunnah. In de Koran: ‘O jullie die geloven, het vasten is jullie voorgeschreven zoals het ook degenen vóór jullie was voorgeschreven, opdat jullie [Allah] zullen vrezen.’ [2: 183] In de Sunnah: ‘De islam is gebouwd op vijf [pilaren].’ Vervolgens noemde de profeet (vrede zij met hem) o.a. het vasten van de ramadan.’ [Al-Boekhaarie en Moslim]
De ramadan is dus een bijzondere maand. De profeet (vrede zij met hem) heeft er o.a. over gezegd: ‘Wanneer de ramadan aanbreekt, worden de poorten van het paradijs geopend, de poorten van de hel gesloten en de duivels vastgeketend.’ [Al-Boekhaarie en Moslim] Dit gebeurt tijdens de eerste nacht van deze gezegende maand. Hij (vrede zij met hem) heeft ook gezegd: ‘Tijdens de eerste ramadannacht worden de duivels en de rebelse djinn vastgeketend. […] Een oproeper roept dan op: ‘O degene die het goede wenst, kom. O degene die het kwaad wenst, stop.’ [Overgeleverd door At-Tirmidzie]
Het vasten van de maand ramadan is een oorzaak voor het vergeven van de zonden. De boodschapper van Allah (vrede zij met hem) zei: ‘Wie de ramadan vast – erin gelovend en hopend (op de beloning van Allah) – zijn voorgaande zonden zullen vergeven worden.’ [Al-Boekhaarie en Moslim] Erin gelovend: gelovend dat het de waarheid is en door Allah is verplicht gesteld. Erop hopend: duidt op de oprechte intentie en dat de vastende op de beloning van Allah hoopt en het niet vast om ermee bij de mensen te koop lopen.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we hebben het de vorige vrijdagpreken besproken hoe belangrijk de tijd voor de moslim is. We hebben ook gesproken over de vijand nummer één van de moslim, namelijk zichzelf wat ook wel de nafs in het Arabisch wordt genoemd.
Allah heeft het woord nafs meerdere keren in de Koran genoemd, zoals in dit Koranvers waarin Hij zei: ‘En voorzeker, Wij hebben de mens geschapen en Wij weten wat zijn ziel hem influistert en Wij zijn dichter bij hem dan zijn halsslagader.’ [50: 16] Allah vertelt hier Hij de mens van binnen en buiten kent en dat Hij alles van hem weet. Ook datgene wat in mens aan gedachten opkomt, ontgaat Allah niet. Dit wetende moet ervoor zorgen dat de moslim op zijn hoede moet zijn. Hij kan immers niks maar dan ook niks voor Allah verbergen. Als de moslim het voorgaande Koranvers altijd voor zijn ogen houdt, dan zal hij nooit het lef hebben om iets te doen of te zeggen wat de woede van Allah opwekt.
In dezelfde Soerat, Soerat Qaaf, maakt Allah ons duidelijk dat de mens onder volledige bewaking leeft. Zo heeft Allah gezegd: ‘Wanneer de twee ontvangers [engelen] aan de rechterzijde en aan de linkerzijde zitten te schrijven. Hij uit geen woord of er is een bewaker bij hem, die altijd klaar staat.’ [50: 17 -18] Iedere mens heeft twee engelen bij zich die hem nooit verlaten tot aan zijn dood. Zij schrijven al zijn woorden en daden op een zeer nauwkeurige en eerlijke manier.
Broeders en zusters, wij weten 100% zeker dat de gevaarlijkste vijand van de mens zijn nafs is. Gevaarlijker zelfs dan de duivel. Iblies, de duivel, weigerde uit hoogmoed om voor Adam de sujoed te verrichten. Zijn nafs heeft hem hiertoe aangezet. De duivel is ook een vijand van de mens, maar dat is een zwakke duivel vergeleken met de nafs. Het is dus van groot belang om tegenwicht te geven aan de nafs. Het bestrijden van de nafs is dé sleutel tot succes. Dit wordt ook wel de grote jihad genoemd. De profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘De Intelligente persoon is degene die zichzelf beoordeelt en werkt aan datgene wat na de dood komt. En de hopeloze persoon is degene die zijn begeertes volgt en van Allah verlangt dat Hij zijn verlangens vervult.’
We hebben eerder gesproken over de beschikbare medicijnen waarmee wij onze nafs kunnen behandelen. We hebben gesproken over een berouwvol terugkeer tot Allah. We hebben gesproken over het bewustzijn van Allahs waakzaamheid en dat niets Hem ontgaat. Laten we nu het hebben over een andere medicijn, namelijk stilstaan bij jezelf. De dagen en de nachten vliegen langs ons voorbij. Voordat wij het weten, is er alweer een jaar voorbij. Voor je het weet, ben jij aan de beurt om dit leven te verlaten.
De meesten van ons weten niet meer welke zondes zij vorige week, vorige maand en vorig jaar begaan hebben, maar Allah heeft alles laten noteren. Niets ontgaat Hem. Allah heeft in de Koran gezegd: ‘En het boek wordt voorgelegd – d.w.z. hun boek met daden waarin alles genoteerd staat – en dan zul jij de boosdoeners zien terugdeinzen voor wat erin staat en zij zullen zeggen: ‘Wee ons, wat is er met dit boek dat niets kleins en niets groots onopgesomd laat?’ En zij zullen aantreffen dat wat zij deden aanwezig is. En jouw Heer doet niemand onrecht aan.’ [18: 49]
Het is dus verstandig om stil te staan bij jouw daden en woorden. Het is zeer belangrijk om na te denken over jouw voorgaande daden en jezelf af te rekenen. Een van onze vrome voorgangers maakte een keer zijn balans op. Hij telde zijn levensjaren en kwam erachter dat hij bijna zestig jaren was. Hij telde het aantal dagen dat hij achter de rug heeft en kwam op meer dan 21 duizend dagen uit. Hij schreeuwde vervolgens en zei: ‘Wee mij, wee mij. Zal ik Allah met 21 duizend zondes ontmoeten?’ Dit is het geval als een moslim maar één zonde per dag begaat. Hoe moet het dan met ons gesteld zijn, terwijl wij tientallen zondes per dag maken. Moge Allah ons allen vergeven.
Allah heeft in de Koran gezegd: ‘O jullie die geloven, vrees Allah en laat iedere persoon toezien op wat hij heeft voorbereid voor de Volgende Dag. En vrees Allah, waarlijk, Allah is Alwetend over wat jullie doen.’ [59: 18] Kijk naar hetgeen jij voorbereidt hebt voor de Volgende Dag, voor de Dag der Opstanding. Dat is de echte toekomst die niet zal vergaan. Wanneer je iets wilt doen, kijk dan of die daad goed is voor jouw toekomst in het hiernamaals. Het is overgeleverd dat Omar Ibn Al-Khattaab heeft gezegd: ‘Beoordeel jezelf voordat jullie beoordeel zullen worden. Weeg jullie daden voordat ze gewogen zullen worden. Bereid je goed voor op de Grote Dag van het Voorkomen. Op de dag dat jullie niks kunnen verbergen. Op die Dag zal degene die zichzelf in het wereldse leven heeft beoordeeld, er gemakkelijker van afkomen.’
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we weten nu dat onachtzaamheid de essentiële reden is dat de mensen hun tijd verspillen en daardoor verlies lijden in dit wereldse leven en in het hiernamaals. Weet dat de mens verschillende vijanden heeft, waaronder jezelf en de duivel. De gevaarlijkste vijand is jezelf en het is zeer belangrijk om jezelf te bestrijden en jouw ego en begeertes onder controle te houden. De islam heeft ons geleerde hoe wij onze nafs onder controle kunnen houden. Een van de belangrijkste instrumenten hiervoor is het verrichten van berouw.
Het zeer aangeraden om stil te staan bij onze zonden. Wie zonden heeft gepleegd of zijn religieuze plichten heeft verzuimd, dient dit recht te trekken door berouw hiervoor te tonen. Hij moet zichzelf ‘lichter’ maken van zijn zonden die hij figuurlijk gezien op zijn rug draagt. Het is onmogelijk dat een reiziger die zwaarbeladen is, zijn bestemming kan bereiken. Hij zal gedwongen zijn om wat lading van zijn rug af te werpen, zodat hij lichter wordt waardoor de reis dragelijker wordt. Dit geldt ook voor de zondaar.
Het Arabische woord Taubah betekent terugkeren. Het verrichten van berouw houdt dus in dat de zondaar terugkeert tot Allah. Wanneer iemand een zonde verricht, geraakt hij uit de buurt van Allah. Hoe meer zonden iemand verricht, des te meer hij zich van Allah verwijderd. Door berouw te tonen, komt de zondaar weer dichter tot Allah. Het is geen schande dat iemand een zonde verricht, maar het is wel een schande dat hij daar geen berouw voor toont en gewoon doorgaat met zondigen alsof er niks aan de hand is.
Allah weet dat Zijn dienaren zullen zondigen. Hij is niet voor niets de Vergevingsgezinde. De Vergevingsgezinde is Degene Die vergeeft en om te vergeven moet er wel iemand zijn die fouten heeft gemaakt en vergeven wil worden. Allah en Zijn profeet (vrede zij met hem) hebben ons aangespoord om berouwvol te zijn en Allah om vergeving te vragen. Allah heeft namelijk gezegd: ‘En wendt jullie allen berouwvol tot Allah, o gelovigen, zodat jullie zullen slagen.’ [24:31] Allah zei ook: ‘En wie geen berouw tonen, dat zijn dan de onrechtplegers.’ [49:11]
Onze profeet (vrede zij met hem) heeft in een overlevering gezegd: ‘Bij Allah, waarlijk, ik vraag Allah meer dan zeventig keer per dag om vergiffenis en wend ik mij tot Hem in berouw.’ [Overgeleverd door Al-Boekhaarie] De profeet (vrede zij met hem) heft ook gezegd: ‘Allah – Machtig en Glorieus is Hij – strekt Zijn Hand ‘s nachts uit, zodat degene die overdag gezondigd heeft berouw toont. En Hij strekt Zijn Hand overdag uit, zodat degene die ‘s nachts gezondigd heeft berouw toont, totdat de zon vanuit het westen opkomt.’ Overgeleverd door Moslim.
De profeet (vrede zij met hem) heeft ook gezegd: ‘Allah is zeker blijer met het berouw van Zijn gelovige dienaar, dan een man in de angstaanjagende verlaten woestijn die zijn rijdier met zijn eten en drinken erop bij zich heeft. Vervolgens gaat hij slapen. Hij wordt wakker [en ziet] dat het [rijdier] weg is. Hij gaat ernaar opzoek totdat hij dorst krijgt. Vervolgens zegt hij: ‘Ik ga terug naar de plaats waar ik geslapen heb totdat ik doodga.’ Hij legt zijn hoofd op zijn arm wachtend op de dood. Vervolgens wordt hij wakker en [treft hij] zijn rijdier bij hem met zijn proviand en eten en drinken erop. Allah is zeker blijer met het berouw van de gelovige dienaar dan deze [man] met zijn rijdier en proviand.’ [Overgeleverd door Al-Boekhaarie en Moslim]
Het verrichten van berouw is zeer belangrijk en het uitstellen van het verrichten van berouw is levensgevaarlijk. De zonde heeft namelijk een zeer nadelig effect op het hart van de moslim. Bovendien weet de moslim niet wanneer zij tijd zal aanbreken. Allah heeft gezegd: ‘Keer berouwvol terug naar jullie Heer en onderwerp je aan Hem, voordat de bestraffing tot jullie komt waarna jullie niet geholpen zullen worden.’ [39: 54]
Het berouw dient ook verricht te worden voordat de zon vanuit het westen opkomt. De profeet (vrede zij met hem) heeft namelijk gezegd: ‘De emigratie zal niet stoppen totdat het berouw zal stoppen en het berouw zal niet stoppen totdat de zon uit het westen opkomt.’ [Overgeleverd door Imam Ahmed en anderen]
Beste broeders en zusters, wij zijn allemaal mensen en daarom zullen wij altijd zonden begaan en fouten maken. Maar de foutenmakers verschillen van elkaar. Er zijn foutenmakers die berouw tonen en terugkeren tot Allah. Maar er zijn ook foutenmakers die door blijven gaan met het maken van fouten en geen berouw tonen. Weten deze mensen niet dat onze geliefde profeet (vrede zij met hem) meer dan zeventig keer per dag Allah om vergeving vraagt. Dit is de beste persoon ooit, degene die door Allah is uitverkoren! Hoe zal het dan met jou en mij gesteld zijn, broeder en zuster?
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we zullen het vandaag hebben over de onachtzaamheid waarin de meeste moslim verkeren.
Beste broeders en zusters in de islam, onachtzaamheid is een zeer gevaarlijke ziekte en helaas zijn de meeste moslim onachtzaam met betrekking tot hun religie. Dat wil zeggen: zij bekommeren zich niet om hun religieuze verplichtingen en hebben geen oog voor het hiernamaals dat met de dag dichterbij komt. Allah de Verhevene heeft in de Koran gezegd: ‘Voor de mensen is hun afrekening naderbij gekomen, terwijl zij zich in onachtzaamheid afwenden. En er komt geen nieuwe vermaning van hun Heer tot hen of zij luisteren ernaar terwijl zij aan het spelen zijn. Achteloos zijn hun harten.’ [21: 1-3] Dat wil zeggen: de tijd dat de mensen afgerekend gaan worden, komt steeds dichterbij. Maar de mensen verkeren in onachtzaamheid doordat zij volledig met hun wereldse zaken bezig zijn en zich van het hiernamaals afwenden. Wanneer zij een vermaning van hun Heer te horen krijgen, dan luisteren zij ernaar terwijl zij aan het spelen zijn.
Wanneer wij om ons heen kijken dan zien we dat deze Koranverzen op vele moslims van toepassing zijn. Dat komt omdat zij het pad van Allah de rug hebben toegekeerd en totaal niet stilstaan bij het hiernamaals dat eraan zit te komen. Het is alsof zij niet geschapen zijn om Allah de Verhevene te aanbidden. Je zou zeggen dat zij geschapen zijn om hun lusten te volgen en hun genot te verzadigen. Dit is de situatie van de meeste mensen. We vechten om het wereldse. We werken voor het wereldse. Het wereldse leven is bij ons centraal geworden en de rest is bijzaak. Dit is onze situatie helaas.
Sommige onder ons zijn bereid om zijn gebedsplicht, dat de ene belangrijkste aanbidding is, te verzuimen omwille van het wereldse leven. Het gebed dat zo vaak uitgesteld wordt, alsof het niet de tweede zuil van de islam is. De onachtzame mensen bidden niet op tijd en dit is een ernstig probleem. Zulke type moslims heeft tijd voor alles. Tijd om te winkelen, tijd om te werken, tijd om te sporten, tijd om voetbalwedstrijden, films en soapseries te kijken. Maar tijd om te bidden, tijd om naar de moskee te gaan of tijd om de Koran te lezen, hebben ze niet.
Het gebed bijvoorbeeld komt bij hen op de laatste plaats. Wanneer zo’n persoon laat in de avond vermoeid thuiskomt, dan pas staat hij op om alle gebeden van die dag in te halen. En over het opdoen van islamitische kennis hebben we het niet eens over. Misschien is hij een van de slimste studenten op school. Misschien heeft hij zijn universitaire opleiding afgerond, maar op gebied van de islam is hij niet meer dan een analfabeet. Hij weet bijna niks. Een kind van zeven weet misschien evenveel. Het is zoals Allah heeft gezegd: ‘Zij kennen slechts de uiterlijke schijn van het wereldse leven en zij zijn achteloos voor het Hiernamaals.’ [30: 7]
Wanneer we kijken naar onze situatie dan lijkt het alsof wij niet in de hel geloven of alsof de hel voor iemand anders is geschapen. Wij zijn de Afrekening vergeten die hoe dan ook zal aankomen. We zijn op zoek naar geluk maar met onze daden zullen wij niet meer dan ellende oogsten. Allah de verhevene heeft namelijk gezegd: ‘En wie Mijn leiding volgt, die zal niet afdwalen noch zal hij ongelukkig zijn. En hij die zich van Mijn vermaning afwendt, zal zeker een benauwd leven leiden. En Wij zullen hem op de Dag der Opstanding als een blinde verzamelen. Hij zal zeggen: ‘Mijn Heer, waarom hebt U mij als een blinde verzameld, terwijl ik [voorheen] echt kon zien?’ Hij zal zeggen: ‘Zo zijn Onze tekenen tot jou gekomen, maar jij vergat ze; evenzo zal jij vandaag vergeten worden.’ [20: 23-26]
Wordt wakker, beste broeder en zuster, je weet dat je moet veranderen, maar je verandert niet. Wanneer je niet serieus overgaat tot het verbeteren van jezelf, dan ben je slechts aan het fantaseren. Je wordt door de duivel voor de gek gehouden. Je leeft in onachtzaamheid, beste man en beste vrouw. Word wakker voordat het te laat is. Onze Heer heeft ons tegen onachtzaamheid gewaarschuwd en zei in Soerat Al-Munaafiqoen: ‘Jullie die geloven! Jullie bezittingen en jullie kinderen moeten jullie er niet van afleiden Allah te gedenken. Wie dat doen, dat zijn dus de verliezers.’ [63 -9]
Beste broeder en beste zuster, word wakker en maak tijd voor jouw religie, voor jouw gebeden, voor de Koran en voor het nakomen van de geboden van Allah. Laat het niet gebeuren dat je maar één keer per week naar de moskee komt. Wees serieus met jouw religie. Het kan zijn dat vandaag jouw laatste dag is. Keer terug voordat het te laat is.
Alle lof komt Allah toe. Beste dienaren van Allah, we hebben het vorige week gehad over het belang van de tijd. We hebben enkele bijzondere eigenschappen van de tijd besproken. We hebben o.a. gezegd dat de tijd die voorbij is gegaan nooit meer zal terugkomen en dat de tijd het kostbaarste bezit is. Tijd is kostbaarder dan goud en de rest van de edelmetalen. Jouw tijd is jouw leven!
Dit moet de moslim zich goed beseffen en hij dient ook hiernaar te handelen. De moslim moet dus zijn tijd niet aan onnozele dingen verspillen en zijn tijd goed te benutten. De moslim moet over zijn tijd waken zoals hij ook over zijn geld en zijn bezittingen waakt. Hij dient zijn tijd te benutten aan profijtelijke zaken die hem en zijn omgeving zullen baten. Laten we een kijkje nemen in de geschiedenis van onze vrome voorgangers om te zien hoe zij met hun tijd omgingen.
De metgezellen bijvoorbeeld hebben een heel goed voorbeeld hierin gegeven. Zo heeft de hoogwaardige metgezel Ibn Mas’oed gezegd: ‘Ik heb over niets meer spijt dan over de dag die voorbij is gegaan waarin mijn tijd om te leven minder is geworden en mijn beloning niet is toegenomen.’ Hij heeft ook gezegd: ‘Ik haat het om iemand te zien die niets doet. Iemand die niet bezig is met een wereldse zaak of met het hiernamaals.’
Al-H’asan Al-Basrie, een van de vooraanstaande geleerden onder de generatie na de metgezellen, heeft gezegd: ‘Ik heb mensen meegemaakt die meer over hun tijd waakten, dan hoe jullie over jullie dinars, dirhams en bezittingen waken.’
Zij waren op hun hoede om geen tijd aan iets onbenulligs te verspillen en verrichtten ijverig daden die hun profijt oplevert in het wereldse leven en in het hiernamaals. Zij zeiden bijvoorbeeld: ‘Een van de tekenen van de woede [van Allah over iemand] is dat [hij] zijn tijd verspilt.’ Zij zeiden ook: ‘Tijd is net een zwaard. Als jij hem niet breekt, breekt hij jou.’
Zij deden ook hun best om elke dag beter te zijn dan de dag ervoor. Een van hen heeft gezegd: ‘Als je vandaag hetzelfde hebt gedaan als gisteren, dan heb je verlies geleden.’ Zij zeiden: ‘Wie stilstaat, raakt achter.’ D.w.z. stilstand = achteruitgang. Zij hadden er een hekel aan om hun tijd te besteden aan iets anders dan het verrichten van een aanbidding of het opdoen van kennis of het helpen van de mensen. Zij waakten ervoor om niet door onachtzaamheid geraakt te worden. Zij zagen tijdverspilling als een teken van ondankbaarheid aan Allah.
Onze vrome voorgangers zagen in dat de werkelijke leeftijd van een persoon niet de tijd is die tussen de geboorte en de dood ligt. De werkelijke leeftijd is de effectieve leeftijd. Dit is de tijd waarin iemand goede daden heeft verricht. Zo kan iemand die bijvoorbeeld maar 40 jaar heeft geleefd veel meer uit zijn leven hebben gehaald dan iemand die 80 jaar heeft geleefd.
Kortom, beste broeder en zuster, jouw werkelijke leeftijd is de tijd waarin jij goede daden hebt verricht. De rest is verspilde tijd en hoort tot het verlies dat jij hebt geleden. Wees dus verstandig en benut jouw tijd goed.
Alle lof komt Allah toe. Beste dienaren van Allah, we hebben vorige week gesproken over het feit dat de Koran en de Sunnah veel aandacht hebben besteed aan de tijd en dat de moslim verantwoordelijk is voor de tijd die hij op deze aarde heeft doorgebracht. We zullen het vandaag hebben over het belang van de tijd.
Alle bewijzen uit de Koran en de Sunnah benadrukken het belang van de tijd en dat eenieder ondervraagd zal worden waaraan hij zijn tijd heeft besteed. Het is overgeleverd dat de boodschapper van Allah (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘De voeten van een dienaar zullen niet bewegen, totdat hij over vier zaken ondervraagd zal worden. Over zijn levensjaren; wat hij daarin heeft gedaan. Over zijn jongere jaren; hoe hij die doorgebracht heeft. Over zijn vermogen; hoe hij het heeft verzameld en waaraan hij het heeft besteed. Over zijn kennis; wat hij ermee heeft gedaan.’
Deze overlevering geeft dus aan hoe belangrijk de tijd is en dat wij allemaal daarover ondervraagd zullen worden. Vier hoofdvragen zullen ons gesteld worden. Twee daarvan gaan over de tijd. De ene vraag gaat over het leven in het algemeen en de andere gaat over de jonge jaren in het bijzonder. Tijdens de jongere jaren heeft de moslim de mogelijkheid om veel dingen te doen. Hij moet die gouden jaren goed benutten voordat hij bejaard is en niet meer of met moeite bepaalde aanbiddingen kan verrichten.
Een weldenkende persoon weet dus dat de tijd een geweldige gunst van Allah is. Iedere moslim dient uitgebreid stil te staan bij de tijd en dient de bijzondere kenmerken van de tijd te kennen. Dit is hard nodig zodat de moslim niet verstrikt raakt in het net der achteloosheid en continue dingen uitstelt. Wij zullen ter herinnering een aantal kenmerken van de tijd hieronder noemen:
- De tijd gaat snel voorbij, dagen, weken en maanden vliegen snel voorbij. Wanneer men op het sterfbed ligt, zal hij pas beseffen hoe snel zijn leven voorbij is gegaan. Er is gezegd dat de Engel des Dood bij de profeet Noeh (vrede zij met hem) was gekomen om zijn ziel te nemen. Ter info: de profeet Noeh (vrede zij met hem heeft meer dan duizend jaar geleefd. De Engel des Dood vroeg aan hem hoe hij dit wereldse leven heeft ervaren. De profeet Noeh (vrede zij met hem) zei: ‘Het wereldse leven is als een huis met twee deuren. Door de ene deur ben ik naar binnengegaan en door de andere ben ik naar buiten gegaan.’ D.w.z. dat zijn leven snel voorbij is gegaan en dat het leek alsof hij door een deur naar binnen en door een andere naar buiten is gegaan.
- De tijd die voorbij is gegaan, komt niet meer terug en kan niet ingehaald worden. Elke dag is een nieuwe kans. Als jij een kans niet goed hebt benut, dan is dat zeer onverstandig, want diezelfde kans komt nooit meer terug.
- De tijd vliegt dus snel voorbij en komt nooit meer terug. Dit houdt dus in dat de tijd het meest kostbare bezit is. De tijd is dus veel kostbaarder dan goud en de rest van de edelmetalen. Tijd is goud is dus niet correct. Jouw leven is jouw tijd. Jouw leven is de tijd die jij doorbrengt vanaf de geboorte tot de dood. Al-H’asan Al-Basrie heeft hierover gezegd: ‘O zoon van Adam, jij bent slechts een verzameling dagen. Wanneer een dag voorbij is, is er een stukje van jou voorbijgegaan.’
Beste broeders en zusters, eenieder van ons zal op een gegeven moment beseffen hoe waardevol de tijd is, maar helaas zal dat voor de meeste mensen te laat zijn. Wees dus verstandig en benut jouw tijd goed. Wees niet zoals het merendeel van de mensen die hun tijd aan onnozele dingen verspillen. Benut jouw tijd goed en verricht goede daden nu het nog kan, zoals Allah heeft gezegd: ‘En geeft bijdragen van wat Wij jullie mee voorzien hebben, voordat de dood tot een van jullie komt en hij dan zal zeggen: ‘Mijn Heer, had U mij maar nog een kort uitstel verleend, dan zou ik nog aalmoezen kunnen weggeven en tot de rechtschapenen horen.’ En Allah geeft niemand uitstel wanneer zijn tijd is gekomen. En Allah is [volledig] op de hoogte van hetgeen jullie doen.’ [63: 10-11]
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, wij zullen het vandaag hebben over de vier gewijde maanden. Allah is de Alwijze en achter alles wat Hij doet, zit een wijsheid. Hij heeft bepaalde zaken boven andere zaken verheven. Zo heeft Hij enkele mensen boven de rest van de mensen verheven en enkele plaatsen boven andere plaatsen. Allah de Alwijze heeft ook bepaalde maanden boven andere maanden verheven en bepaalde nachten boven andere nachten. Zo heeft hij de gezegende maand ramadan boven de rest van de maanden verheven en Laylatu Al-Qadr boven de rest van de nachten.
Allah heeft het zo bepaald dat een jaar uit twaalf maanden bestaat. Allah heeft gezegd: ‘Het aantal maanden is bij Allah twaalf maanden in het Register van Allah op de dag dat Hij de hemelen en de aarde schiep.’ [9: 36] Vervolgens heeft Allah bepaald dat vier maanden daarvan een speciale status hebben.
Beste broeder en zusters, de dagen en nachten gaan voorbij en dit betekent dat de dood en het Laatste Uur steeds dichterbij komt. Elke dag die voorbij is, en elke maand en elk jaar, is een bladzijde die je omslaat en nooit meer kunt terugzien tot aan de Dag des Oordeels. Op Die dag zal eenieder van ons zijn boek met daden lezen. Wat zal degene zalig zijn die verblijd zal zijn met het lezen van zijn goede daden! En wat zal degene verdoemd zijn die in grote schrik zal verkeren bij het lezen van zijn slechte daden!
Het is overgeleverd dat de metgezellen aan de profeet (vrede zij met hem) vroegen waarom de maan in het begin in een sikkelvorm te zien is en daarna voller wordt, totdat het een volle maan wordt. En vervolgens wordt de maand weer slanker tot hij weer een maansikkel is. Toen de metgezellen deze vraag stelden, werd het volgende Koranvers geopenbaard: ‘Zij vragen jou over de nieuwe manen [d.w.z. de veranderingen van de maan]. Zeg: ‘Zij zijn tijdsaanduidingen voor de mensen en voor de bedevaart.’ [2: 189]
Dit Koranvers duidt erop dat de maan een teken voor de tijd is en dat we hierdoor weten wanner we moeten vasten, de bedevaart moeten verrichten en dergelijke aanbiddingen die aan de tijd gekoppeld zijn. Dit houdt ook in dat de maankalender de kalender is waar onze aanbiddingen aangekoppeld zijn. Veel mensen gaan hier de fout in bij bijvoorbeeld het betalen van de zakat. Zij hanteren een zonnejaar i.p.v. maanjaar, waardoor ze elk jaar de zakat een paar dagen te laat uitgeven.
Vasthouden aan de islamitische maanden is dus belangrijk. In het pre-islamitische tijdperk vervalsten de polytheïsten de religie van Ibraahiem (vrede zij met hem). Zij moesten zich ook aan de vier gewijde maanden houden, maar wanneer zij in een stammenstrijd verwikkeld waren en een van de vier gewijde maanden aanbrak, dan stopten zij niet met vechten. Tijdens de vier gewijde maanden is het trouwens verboden om oorlog te voeren. Zij stonden het vechten in die maand alsnog toe en verboden een andere daarvoor in de plaats.
Allah verbrak met de komt van de islam deze nare gewoonte van hen en openbaarde dit Koranvers: ‘Het aantal maanden is bij Allah twaalf maanden in het Register van Allah op de dag dat Hij de hemelen en de aarde schiep.’ [9: 36] Vervolgens heeft Allah bepaald dat vier maanden daarvan een speciale status hebben. Deze vier maanden zijn de Gewijde maanden en dit zijn Rajab, Dzoe Al-Qi’dah, Dzoe Al-H’idjah en Moh’arram. Allah heeft gezegd: ‘Daarvan zijn er vier gewijd. Dat is de juiste godsdienst. Doet jullie jezelf daarin dus geen onrecht aan.’ [9: 36] Deze maand Rajab hoort tot de Gewijde Maanden. Doe jezelf dus geen onrecht aan, beste moslim en moslima. Kom jullie religieuze verplichtingen na en blijf uit de buurt van zondes!
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, Allah heeft in de Koran gezegd: ‘O Mijn dienaren die buitensporig tegenover zichzelf zijn, wanhoopt niet aan de genade van Allah. Allah vergeeft werkelijk alle zonden. Waarlijk, Hij is de Vergevingsgezinde, de Meest Barmhartige.’ [39: 53]
Dit zijn twee eigenschappen van Allah: vergevingsgezindheid en barmhartigheid. Allah was altijd vergevingsgezind en barmhartig en zal altijd vergevingsgezind en barmhartig zijn. Hij houdt meer van geven dan onthouden [d.w.z. niet geven] en Zijn genade zal Zijn toorn overtreffen. Maar om vergeven te worden en onder Zijn genade te vallen dient de dienaar wel het een en ander doen. Er moet een reden zijn om vergeven te worden. De grootste reden is berouwvol terugkeren tot Allah.
Allah en Zijn profeet (vrede zij met hem) hebben ons aangespoord om berouwvol te zijn en Allah om vergeving te vragen. Allah heeft namelijk gezegd: ‘En wendt jullie allen berouwvol tot Allah, o gelovigen, zodat jullie zullen slagen.’ [24:31] Allah zei ook: ‘En wie geen berouw tonen, dat zijn dan de onrechtplegers.’ [49:11] De Profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Het berouw wist alles wat daarvoor is gebeurd.’ (Overgeleverd door Moslim en Ahmed) Hij (vrede zij met hem) zei ook: ‘Degene die berouw voor een zonde toont, is als degene die geen zonde heeft.’
De profeet (vrede zij met hem) heeft tevens gezegd: “De beste smeekbede voor het vragen van vergeving is te zeggen: ‘Allahumma Anta Rabbi, la ilaha illa Anta, khalaqtani wa ana ‘abduka, wa ana ‘ala ‘ahdika wa wa’ dika mastata’tu, a’udhu bika min sharri ma sana’tu, abu’u laka bini’matika ‘alayya, wa abu’u bidhanbi faghfir li, fa innahu la yaghfirudh-dhunuba illa Anta.”
Vertaling: O Allah! U bent mijn Heer. Er is geen ware god behalve U. U hebt mij geschapen en ik ben Uw dienaar. Ik hou mij aan Uw Verbond voor zover ik kan. Ik zoek toevlucht bij U tegen het kwaad van wat ik heb gedaan. Ik erken de gunsten die U mij hebt verleend. Ik belijd mijn zonden. Vergeef mij daarom, want niemand behalve U heeft de macht om te vergeven.
De profeet (vrede zij met hem) zei vervolgens: ‘Als iemand overdag deze smeekbede opzegt en er heilig in gelooft en vervolgens op die dag vóór de avond sterft, dan zal hij tot de paradijsbewoners horen. Als iemand in de avond/nacht deze smeekbede opzegt en er heilig in gelooft en vervolgens op die avond/nacht sterft voordat het ochtend wordt, dan zal hij tot de paradijsbewoners horen.’
Er zijn veel mensen die grote zonden begaan en Allah ongehoorzaam zijn, maar Allah de Barmhartige heeft de deuren voor hen niet dichtgegooid. Hij heeft de deuren op een kier gelaten. Zij hebben de mogelijkheid om hun fouten recht te trekken. Zij kunnen – zolang zij nog leven – berouw tonen en terugkeren naar Allah. Het Arabische woord Taubah betekent terugkeren. Het verrichten van berouw houdt dus in dat de zondaar terugkeert tot Allah. Wanneer iemand een zonde verricht, geraakt hij uit de buurt van Allah. Hoe meer zonden iemand verricht, des te meer hij zich van Allah verwijdert. Door berouw te tonen, komt de zondaar weer dichter tot Allah. Het is geen schande dat iemand een
zonde verricht, maar het is wel een schande dat hij daar geen berouw voor toont en gewoon doorgaat met zondigen alsof er niks aan de hand is.
Verder is het belangrijk om te weten dat het berouw wel oprecht dient te zijn. Oprecht berouw is het berouw dat zuiver voor Allah gedaan worden en dit heeft een aantal voorwaarden. Een van deze voorwaarden is dat het verricht dient te worden, terwijl de dienaar nog in leven is. Hij (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘Allah zal het berouw van de dienaar accepteren, zolang hij niet aan het reutelen is.’¹
Het berouw dient ook verricht te worden voordat de zon vanuit het westen opkomt. De profeet (vrede zij met hem) heeft namelijk gezegd: ‘De emigratie zal niet stoppen totdat het berouw zal stoppen en het berouw zal niet stoppen totdat de zon uit het westen opkomt.’ [Overgeleverd door Imam Ahmed en anderen]
Het verrichten van berouw is dus zeer belangrijk en het uitstellen ervan is levensgevaarlijk. De zonde heeft namelijk een zeer nadelig effect op het hart van de moslim. Bovendien weet de moslim niet wanneer zij tijd zal aanbreken. Allah heeft gezegd: ‘Keer berouwvol terug naar jullie Heer en onderwerp je aan Hem, voordat de bestraffing tot jullie komt waarna jullie niet geholpen zullen worden.’ [39: 54]
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we zullen het vandaag hebben over standvastigheid. Allah heeft in de Edele Koran gezegd: ‘Allah versterkt degenen die geloven met de standvastige uitspraak [i.e. de islam] tijdens het wereldse leven en in het Hiernamaals. En Allah zal degenen die onrechtvaardig zijn laten dwalen, en Allah doet wat Hij wil.’ [14: 27]
Standvastigheid is een essentieel in dit wereldse leven. Wij moeten Allah constant smeken om ons standvastig te maken en dat wij blijven doorgaan met Hem aanbidden. Wij moeten Allah dag en nacht huilend smeken om ons te helpen vasthouden aan de islam en aan de Sunnah, want wij zijn omsingeld door misleidingen en verleidingen.
Het is overgeleverd dat de profeet (vrede zij met hem) vaak deze smeekbede opzei: ‘O Hij Die de harten laat omslaan, laat mijn hart standvastig aan Uw religie vasthouden.’ [Overgeleverd door At-Tirmidzie] Als de profeet (vrede zij met hem) dit zegt, wat moeten wij dan nog zeggen? Standvastigheid en volharden in het verrichten van goede daden is de sleutel tot succes.
Wie goede daden in het verleden heeft verrichten, dient Allah daarvoor te bedanken. Hij moet zeker niet het gevoel hebben dat hij het op eigen kracht heeft gedaan. Wie dat denkt is zondig en loopt grote gevaar dat zijn daden vruchteloos worden. Wie in het verleden zijn tijd met zondes heeft doorgebracht, dient enkel zichzelf de schuld te geven van zijn dwaasheid. Hij moet ook snel berouw tonen en terugkeren tot Allah. Het gaat erom hoe je zal eindigen in dit wereldse leven. Niemand weet hoe zijn einde zal zijn, maar het is wel zo dat het tot de gewoonte van Allah hoort dat een persoon zal eindigen met hetgeen hij gewend was te doen in zijn leven.
De dagen vliegen voorbij en de tijd tikt weg. Vandaag ben je d’er maar morgen misschien niet. Zo gaat het met de dagen en de maanden. Elke dag komt de mens dichter bij zijn eindpunt in deze wereld. Elke dag die voorbijgaat, is een dag dichter bij de dood. Niemand van ons weet wanneer zijn laatste dag aanbreekt. Wat ook hét moment is waarop de tijd om goede daden te verrichten ten einde komt. Vanaf dat moment is het einde verhaal en is er geen kans op terugkeer naar de wereld om dingen recht te zetten.
Wees dus standvastig! Dat is ons advies aan de moslims. Allah heeft in de Koran tegen Zijn profeet (vrede zij met hem) gezegd: ‘En aanbid jouw Heer totdat de zekerheid (i.e. de dood) tot jou komt.’ [15:99] D.w.z. blijf standvastig in het aanbidden van Allah tot aan jouw dood. Dit is een bevel van Allah aan Zijn profeet (vrede zij met hem) en aan ons. Dit is ook wat de profeet (vrede zij met hem) een van de metgezellen adviseerde, toen deze hem om advies vroeg.
Deze metgezel – die Soefiaan Ibn Abdellaah Ath-Thaqafie – zei tegen de profeet (vrede zij met hem): ‘O boodschapper van Allah, doe mij een uitspraak over de Islam, waarna ik niemand daarover hoef te vragen.’ Hij antwoordde: ‘Zeg: ‘Ik geloof in Allah’, en houd je hier vervolgens aan vast.’ [Overgeleverd door Moslim]
Allah heeft Zijn standvastige dienaren grote beloningen beloofd. Hij zei: ‘Waarlijk, degenen die ‘onze Heer is (enkel) Allah’ zeggen en vervolgens rechtzinnig blijven: over hen zullen de engelen neerdalen [zeggende]: ‘Wees niet bang en treur niet. Wees verheugd met het paradijs dat jullie is beloofd. Wij zijn jullie bondgenoten in het wereldse leven en in het hiernamaals.’ [41: 30-31]
Kortom, het volharden in het verrichten van goede daden is een van de kenmerken van de gelovigen en is iets waar Allah van houdt. Aisha heeft overgeleverd dat de profeet (vrede zij met hem) heeft gezegd: ‘De meest geliefde daden bij Allah zijn de daden die continue verricht worden, al zijn ze gering in aantal.’ [Overgeleverd door Al-Boekhaarie en Moslim] Allah de Verhevene houdt dus van daden die continu verricht worden, ook al zijn deze gering in aantal.
Alle lof komt Allah toe. Beste broeders en zusters, we zullen het nog steeds hebben over het Koranvers waarin Allah de Verhevene heeft gezegd: ‘Voorzeker, de boodschapper van Allah is voor jullie een goed voorbeeld om te volgen, voor degene die op (de ontmoeting van) Allah en het Hiernamaals hoopt en Allah veelvuldig gedenkt.’ [33:21] We hebben het twee weken geleden gehad over hoe de profeet (vrede zij met hem) zich inzette om de moslims de juiste geloofsleer aan te leren en hoe hij deze geloofsleer bewaakte. Vorige week hebben we gesproken over de sobere levensstijl van de profeet (vrede zij met hem) en hoe hij zich niet bekommerde om wereldse weelde.
Vandaag zullen we het hebben over een van de aspecten waarmee de profeet (vrede zij met hem) de harten van de mensen heeft veroverd, namelijk zijn zachtaardige karakter. Onze profeet (vrede zij met hem) heeft ons ook aangespoord om mild te zijn voor de ander. Zo heeft hij tegen zijn echtgenote Aisha gezegd: ‘Allah is Zachtaardig en houdt van zachtaardigheid in alles.’ [Al-Boekhaarie]
In een andere overlevering heeft hij (vrede zij met hem) gezegd: ‘Allah is Zachtaardig en houdt van zachtaardigheid. Hij geeft op basis van zachtaardigheid meer dan dat Hij geeft op basis van gewelddadigheid, en dat Hij geeft op basis van iets anders dan zachtaardigheid.’ [Moslim] D.w.z. wanneer iemand mild handelt dan zal hij meer resultaat bereiken dan wanneer hij gewelddadig handelt.
Onze profeet (vrede zij met hem) was het toppunt van mildheid. Niemand zal hem ooit hierin overtreffen. Het is door Anas Ibn Maalik – moge Allah tevreden met hem zijn – overgeleverd dat er op een dag een bedoeïen bij de profeet (vrede zij met hem) kwam. Hij trok zo hard aan het gewaad van de profeet (vrede zij met hem) dat de schouder van de profeet rood werd door de rand van het gewaad.
De bedoeïen zei: ‘Mohammed, geef mij een deel van de rijkdommen van Allah die jij bezit.’ De profeet (vrede zij met hem) draaide zich naar hem om en lachte. Vervolgens droeg de profeet (vrede zij met hem) de metgezellen om hem iets te geven. Meer dan dat deed hij (vrede zij met hem) niet. Hij heeft de bedoeïen niet berispt of zijn metgezellen opgedragen om hem een lesje te leren. Hij glimlachte zelfs naar deze bedoeïen en beval zijn metgezellen om hem iets te geven. Vergeet niet dat de profeet (vrede zij met hem) destijds een soort staatsleider met volgelingen was. Zo’n benadering zoals die van de bedoeïen past natuurlijk niet bij de status van een staatsleider.
Een ander voorbeeld is de volgende gebeurtenis. Op een dag kwam er een bedoeïen naar Medina. Hij ging naar de profeet (vrede zij met hem) en zijn metgezellen. Hij zei met een harde stem: ‘Wie van jullie is Mohammed?’ Uit deze vraag kunnen we afleiden dat de profeet (vrede zij met hem) zich niet onderscheidde van zijn metgezellen. Hij was zoals hen en daardoor werd hij niet direct herkend door de bedoeïen. Vervolgens stelde de bedoeïen hem een paar vragen, waarna hij zich tot de islam bekeerde.
Een ander voorbeeld van het zachtaardige karakter van de profeet (vrede zij met hem) is het volgende. Het is authentiek overgeleverd in Sahieh Al-Boekhaarie dat er een bedoeïen naar de moskee van de profeet (vrede zij met hem) kwam. De profeet (vrede zij met hem) en zijn metgezellen zaten toen in de moskee. De bedoeïen begon in de hoek van de moskee te plassen, waarna de metgezellen boos en snel opstonden en de bedoeïen wat wouden aandoen. Stel je eens voor dat er nu iemand binnenkomt en ergens in de moskee gaat plassen! Wat zal onze reactie dan zijn? De profeet (vrede zij met hem) zei tegen de metgezellen: ‘Laat hem en gooi er een emmer met water overheen. Jullie zijn gestuurd om dingen gemakkelijk te maken en niet om dingen moeilijk te maken.’
Dit is een schoon voorbeeld van het zachtaardige karakter van de profeet (vrede zij met hem). Hij vertelde ook aan de bedoeïen dat de moskee niet hiervoor gebouwd is. De bedoeïen bedankt hem voor zijn milde reactie. Kortom, mildheid is dus een zeer verheven eigenschap. De profeet (vrede zij met hem) heeft namelijk gezegd: ‘Wanneer iets met mildheid gepaard gaat, dan zal het hem – d.w.z. die zaak –sieren. Wanneer het bij iets niet voorkomt, dan zal het hem lelijk maken.’ [Moslim] Wees zachtaardig tegen jullie echtgenoten, kinderen, buren, collega’s etc. Jullie zullen later de vruchten hiervan plukken.
